گرافیک محیطی چیست و چه اهمیتی دارد؟
مقدمه
تا به حال وقتی در خیابان قدیم می‌زنید، به نشانه‌های تصویری و گرافیکی اطرافتان که هر کدام سعی در ایجاد ارتباط با شما را دارند ، توجه کرده اید؟ باید متوجه شده باشید که رد پای گرافیست‌ها، در هیچ‌جا به اندازه محیط زندگی اجتماعی پر‌رنگ نیست، حتی در جاده‌های بیرون شهر ودر بیابان نیز می‌توان آثار گرافیست‌ها را مشاهده کرد. ریشه‌های گرافیک محیطی نیز مانند بسیاری دیگر از هنر ها به دوران ماقبل از تاریخ بازمی گردد. همان طور که می دانید انسان باستان با استفاده از علائم و نشانه‌ها، خاطراتی از نوع و شیوه ی زندگی اش را برای نوادگان خود به جا گذاشته است و در حقیقت قسمت اعظم شناخت ما از آن ها از ابتدایی‌ترین طراحی‌های گرافیک محیطی است که توسط آن ها رسم شده و به جا مانده است. اولین دلیلی که باعث می شود گرافیک محیطی مهم تلقی شود، همان ایجاد و برقراری ارتباط به منظور راهنمایی و اطلاع رسانی مخاطب است و در دومین نقش خود، وظیفه زیباسازی محیط را برعهده دارد، چرا که همان طور که می دانید انسان به طور ناخودآگاه خواهان زیبایی و توازن و تعادل و آراستگی است و از زشتی ها و ناهنجاری ها دوری می جوید. لذا حضور در محیطی که همه عنصرهای آن به طور صحیح در جای خود قرار گرفته است و رنگ ها در هماهنگی و تضاد، هرکدام به وظیفه خود به درستی عمل کنند، به راستی برای همگان لذت بخش خواهد بود و روح خسته ی او را تسکین می دهد. گرافیک محیطی اعم از محیطهای باز و بسته ، نقش عمده ی اطلاع رسانی به مخاطب را بر عهده دارد که عرصه های گوناگون را در بر می گیرد که در این جا منظور از محیط های بسته ، فضاهای داخلی کلیه ساختمان های اداری و تجاری ، مترو و همچنین نمایشگاه ها و فروشگاه ها که در آن ها با استفاده از اشکال و حروف و انواع تابلو، اطلاعات لازم به مراجعه کنندگان داده می شود، است و منظور از محیط های باز نیز پارک ها، خیابان ها و معابر شهر و اساسا کلیه فضاهای باز واقع در شهرها و محیط زندگی انسان است، که توسط علائم راهنمایی و هشدار دهنده داخل پارک ها، تابلوهای سردر فروشگاهها ، طراحی ویترین های مغازه ها ، علائم راهنمایی و رانندگی در سطح شهر، تابلوهای نام خیابان ها و کوچه ها، باجه های مختلف خدماتی از قبیل تلفن ، پست اطلاعات لازم را به مخاطب منتقل می کنند. هم چنین گرافیک محیطی نقش قابل توجهی را نیز در تبلیغات ، از جمله تبلیغات تجاری و تبلیغات فرهنگی ، ایفا می کند. در ادامه با پاسخ به سوال گرافیک محیطی چیست و چه اهمیتی دارد با ما همراه باشید. هم چنین برای سفارش طراحی لوگو حرفه ای می توانید کلیک کنید.
تعریف گرافیک محیطی
یکی از رشته‌های هنری تلفیقی، گرافیک محیطی می‌باشد که با ترکیب رشته‌هایی چون گرافیک، طراحی صنعتی، مجسمه سازی، معماری، شهرسازی و جغرافیا، سعی در انتقال اطلاعات به افراد و برقراری ارتباط با آنها دارد که این ایجاد ارتباط با استفاده از طرحی هدفمند انجام می‌شود. هدف از طراحی گرافیک محیطی، تهسیل و ساده سازی ارتباط و انتقال پیام، درک محیط و ایجاد هویت بصری است که به عبارتی دیگر می توان گفت گرافیک محیطی، هنری است که به ایجاد زیبایی‌های بصری در محیط، ایجاد نظم و هماهنگی در فضای اطراف و ارائه راهکارهایی به منظور بهینه‌سازی علائم و نشانه‌های ارتباطی می‌پردازد. هم چنین زمانی که یک ساختار گرافیکی در ارتباط مستقیم با گروه های مختلف یک جامعه شهری باشد و هم چنین هدف آن ایجاد یک فضای زندگی مساعد و دل پذیر و هماهنگ ساختن آن با سن و فرهنگ و خلق و خوی افراد آن جامعه باشد، از آن به عنوان گرافیک محیطی یاد می شود. پس می توان نتیجه گرفت که هر آنچه که به کمک عناصر تصویری و بر مبنای دانش هنرهای تجسمی و هم چنین بهره گیری از امکانات هنرهای زیبا در سطح جامعه انجام شود و باعث جلب توجه مخاطب شود ، در این حیطه قرار می گیرد. می دانید که انسان به واسطه گرافیک محیطی با محیط پیرامون خود و هم چنین با دیگران ارتباط برقرار می کند، از همین رو می توان گفت که گرافیک محیطی از مهم ترین زیرشاخه های هنر گرافیک است. گرافیک محیطی معنای گسترده و وسیعی دارد و طیف بسیار متنوعی از عناصر بصری ای را در حیطه تعریف خود جای می دهد، پس با این تفاسیر می توان برای آن تاریخچه ای به قدمت نگارگری قائل شد، یعنی تمامی ایدئوگرام‌ها،پیکتوگرام ها،خطوط هیروگلیف، تزیینات قصرها، کتیبه ها و سنگ نبشته های پادشاهان در به تصویر کشیدن پیروزی ها و صحنه های قدرت نمایی خویش و نیز ستون های سنگی در معابر عمومی را باید از ابتدایی ترین و مقدم ترین کارهای گرافیک محیطی به حساب آورد.
عناصر بیان گرافیک محیطی
به طور کلی تمامی چیزهایی که سعی در برقرری ارتباط با شما را دارند و یا دادن اطلاعات به شما هستند و آن ها را در اطراف و محیط زندگی تان مشاهده می کنید ، را می توان از عناصر بیان گرافیک محیطی دانست. از جمله عناصر بیان می توان پوستر ها، تابلوهای بزرگراه ها، تابلوهای راهنمایی و رانندگی، تابلوهای حمل و نقل عمومی، تبلیغات روی وسایل نقلیه، طراحی محیطی پارک ها، طراحی نمای ساختمان ها و رنگ های حاصل از آنها، طراحی محل های خدماتی عمومی، ایستگاههای اتوبوس و تبلیغات روی آنها، باجه های تلفن، نیمکت ها، طراحی محیطی مراکز فرهنگی و تفریحی، طراحی حجم های تزئینی در میدان ها و پارک ها مانند آب نماها و مجسمه های شهری، طراحی کاراکتر تبلیغاتی ، نقاشی های دیواری، دیوار نوشته ها، تابلوهای سردر فروشگاه ها، مغازه ها، سینماها و کلیه سازمانها و موسسات دولتی و خصوصی، طراحی لباس کارکنان در فروشگاهها و موسسات و ادارات، تبلیغات به شكل بالن، نوشته با دود توسط هواپیما، نور و صوت، و هم چنین انواع تابلوهای تبلیغاتی مانند: بیلبورد، استند، بنر، ویترین های فروشگاه ها، غرفه ها و فضاهای نمایشگاهی در محیط های اداری و آموزشی، ایستگاه های مترو و قطار، داخل واگن های مترو و قطار و سالن های ورزشی را می توان نام برد.
اهداف گرافیک محیطی
از جمله اهداف برجسته گرافیک محیطی می توان به تبلیغات ، امور آموزشی و فرهنگی ، هدایت و راهنمایی و اطلاع رسانی به مخاطب ، کاربرد تفریحی و زیباسازی شهری، ایجاد نظم و ایمنی، افزایش سطح اطلاعات و فرهنگ جامعه و هم چنین مشخص کردن یک مکان از مکانی دیگر، انسجام بخشیدن به فضای شهری و گسترش حیطه فعالیت هنر گرافیک می توان اشاره کرد و به عبارت دیگر می توان گفت گرافیک محیطی می تواند جنبه‌های مختلفی مانند جنبه اطلاع رسانی و یا حالت تاکید و یا هشدار نسبت به یک موضوع داشته باشد؛ یا جنبه فرهنگی داشته باشد، مانند تبلیغات شهری در مورد تئاتر وسینما؛ یا جنبه آموزشی داشته باشد؛ یا جنبه تبلیغاتی داشته باشد؛ یا جنبه اجتماعی داشته باشد ، مانند تبلیغات بر علیه مصرف سیگار در سطح شهر؛ یا جنبه زیبایی و هنری به منظور زیباسازی محیط را داشته باشد .
دلایل اهمیت گرافیک محیطی
اولین دلیل اهمیت گرافیک محیطی ایجاد تعادل و توازن است. هدف از به کار گیری هنر در ابتدا هنگام برقراری ارتباط با مخاطب، ایجاد نوعی تعادل است که این تعادل در هنر توسط تقسیم‌بندی متوازن اجزاء صورت می‌گیرد. هم چنین رنگ، نور و بافت نیز در حفظ یا عدم تعادل نقش دارند. البته باید توجه داشته باشید که تاکید زیاد برتعادل موجب می‌شود اثر جذابیت خود را از دست بدهد و موجب کسالت مخاطب شود. تکرار و تصاعد و تناسب سه جزء تداوم در هنر، عناصر اساسی به شمار می‌روند، تناسب که به صورت تکرار یک یا چند در میان واحد‌های مختلف به وجود می آید، هم چنین پیچیدگی و حرکت بیشتری دارد. بدیهی است اثر بخشی تکرار و به مناسب بودن موضوع و مهارت به کارگیری آنها بستگی دارد. چنانچه تکرار یک عنصر، به تدریج تغییر کند وزن اثر دچار رشد و تصاعد می‌شود، که این تصاعد می تواند مثبت یا منفی باشد. تصاعد را در تغییر اندازه کوچک و بزرگ ، در تغیررنگ از کمرنگ به پر رنگ و ازین دست موارد می‌توان مشاهده کرد. نانچه با کم اهمیت کردن اجزاء یک ترکیب و متمایز نمودن یکی از اجزاء توجه بیننده به بخش خاصی از کار جلب بشود آن بخش را نقطه تاکید می‌نامند. از دیگر دلایل اهمیت گرافیک محیطی تاکید را می توان نام برد به این معنا که تاکید را می‌توان با استفاده از رنگ یا بافت ایجاد کرد و پر واضح است که اجزاء یکسان، نقطه تاکید کار را ضعیف می‌کند. بدیهی است شکل‌های مشخص و واضح نسبت به اشکال مبهم و اشیاء عجیب و نسبت به اشیاء ساده خود نمایی بیشتر دارند که نحوه دسته بندی اجزاء نیز بر تاکید می‌افزاید. در حقیقت اصل تاکید را می‌توان هم برای وحدت بخشیدن وهم ایجاد تنوع مورد استفاده قرار داد. و در آخر یکی دیگر از دلایل اهمیت رعایت گرافیک محیطی را ایجاد وحدت می توان نامید. می دانید که وحدت به هر کاری انسجام می‌بخشد ، بدون عنصر وحدت اجزاء یک ترکیب پراکنده و بی‌ربط به نظر خواهد آمد. هم چنین وحدت موجب جلب نظر مخاطب می‌شود که عامل مهمی در انتقال پیام است ،کار را قابل درک می‌کند و در نتیجه به ساده‌تر شدن پیام کمک شایانی می‌کند.
جمع بندی
در حقیقت شیوه امروزی گرافیک محیطی، همان هنری است که حدود نیم قرن است که از شکل‌گیری آن می‌گذرد. پیچیده شدن روابط انسانی ، موجب شده است که از ابزارهای مختلفی جهت ایجاد ارتباط در جامعه استفاده شود. که بسیاری از این ابزارها، خود شامل علائم و نشانه‌هایی هستند که باعث ایجاد ارتباط به ساده‌ترین و سریع‌ترین شکل ممکن می‌شود.